Geschiedenisdidactiek
Handboek voor de vakdocent
3e druk | 2023 | Arie Wilschut, Dick van Straaten, Marcel van Riessen
Geschiedenis mag dan misschien het mooiste vak ter wereld zijn, er les in geven is niet zo eenvoudig als het lijkt. Er is zoveel verleden, waarmee zoveel verhalen kunnen worden verteld en zoveel verschillende doelen kunnen worden nagestreefd, dat een docent geschiedenis voortdurend knopen doorhakt: dit onderwerp wel, deze gebeurtenis niet, dit voorbeeld wel, dat dwarsverband nog even niet. Om die keuzes te maken, is kennis van zaken nodig. Niet alleen over het vakgebied zelf, maar ook over de vraag hoe je geschiedenis voor leerlingen zinvol, leerbaar en haalbaar kunt maken.
Dit handboek is opgebouwd uit drie delen. Deel 1 werkt de visie uit van de auteurs op de concepten zinvol, leerbaar en haalbaar. Welke functies kan geschiedenis vervullen? Waarom is historisch denken belangrijk voor een democratische samenleving? Hoe komen we tot basisinzichten waar leerlingen iets aan hebben? En hoe sluit dat alles aan bij de vakbeleving en cognitieve ontwikkeling van leerlingen? Deel 2 gaat over de bouwmaterialen om lessen mee vorm te geven: teksten, afbeeldingen, verhalen, soorten film, ICT-toepassingen, de fysieke omgeving en erfgoed. Deel 3 gaat over het inrichten van de lessen zelf: de leerdoelen, een pakkende instap, de uitleg, activerende werkvormen, en de toetsing – formatief en summatief.
Geschiedenisdidactiek is bestemd voor geschiedenisdocenten in opleiding: studenten van hbo- en universitaire opleidingen. Maar ook professionals in de onderwijspraktijk kunnen dit boek goed gebruiken.
Na de editie uit 2013 heeft het denken over het vak geschiedenis niet stilgestaan. Er zijn nieuwe vragen gesteld, bijvoorbeeld over het maken van zinvolle verbindingen tussen verleden, heden en toekomst of het ontbreken van verschillende perspectieven in schoolboeken. Bij andere vragen zijn aanzetten geleverd voor nieuwe of beter onderbouwde antwoorden, bijvoorbeeld over het organiseren van lessen rond essential questions, het werken met vakspecifieke taaldoelen, het verrijken van de les met interactieve ICT-toepassingen, of het hardop denkend voordoen van vaardigheden en redeneerwijzen. Voor die nieuwe inzichten is plaats ingeruimd; als gevolg daarvan is een aantal hoofdstukken ingrijpend herzien. De antwoorden op de vraag hoe je het vak geschiedenis zinvol, leerbaar en haalbaar maakt, zijn hierdoor grondiger en relevanter geworden. Het gebruik van kleur in deze derde editie maakt het boek bovendien aantrekkelijker en toegankelijker.
Het docentenmateriaal bij Geschiedenisdidactiek bestaat uit powerpointpresentaties met voorbeelden en toepassingen.
Docentenmateriaal aanvragenArie Wilschut, Dick van Straaten en Marcel van Riessen studeerden geschiedenis, gaven zelf les in het voortgezet (secundair) onderwijs en zijn sinds jaar en dag vakdidacticus aan de lerarenopleidingen van de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. Bart den Uyl is docent geschiedenis en redacteur van Kleio. Daan van Leeuwen is vakdidacticus in Rotterdam en hoofdredacteur van Kleio.
Anderen bekeken ook
