‘Veel problemen die “intercultureel” worden genoemd, hebben primair te maken met onduidelijke communicatie’

Annegreet van Bergen

Niet geheel onverwacht [fintǝt] [?] interview met Frank Garten, auteur van Werken met andere culturen, plaats wanneer hij in Thailand zit. Daar [fǝrsorgtie] [?] een training voor projectmanagers van het bedrijf NXP. De deelnemers komen uit verschillende Aziatische landen. Op het programma van deze vierdaagse training staan onder andere effectief communiceren, conflicthantering, intercultureel werken en coaching. Voor Garten [issǝt] [?] de eerste keer dat hij deze training in dit werelddeel geeft. Maar hij weet heel goed [dahttiejǝt] [?] anders moet doen dan in Nederland.

‘In Nederland gaat zoiets rechttoe rechtaan. De deelnemers stellen zich in een kennismakingsronde [aamǝkaar] [?] voor. Daarna start je de cursus. In Azië moet je veel meer de tijd nemen. Je moet eerst een klimaat van vertrouwen scheppen. Pas dan zullen de deelnemers bereid zijn iets van zichzelf en hun gedachten te laten zien. Je kunt niet [somateegǝhǝn] [?] Japanner zeggen: ‘Geef eens feedback aan deze Duitse meneer.’ De kans is groot dat hij je dan een beetje glazig gaat zitten aankijken. Voor ons is zo’n reactie op het eerste gezicht lastig. Je constateert dat er geen stom woord uit die man komt. [enasjǝniejuitkijkt] [?], trek je daaruit de conclusie dat hij [bijjouwinǝt] [?] bedrijf nooit carrière zal kunnen maken.’

Lastig begin
‘[dassegtǝr] [?] niet terecht. In Nederland communiceren we over het algemeen heel direct. Maar wereldwijd is dat eerder uitzondering dan regel. Wij als Nederlanders moeten ons aanpassen, [dussirstǝn] [?] relatie opbouwen. [danpassissǝr] [?] voldoende vertrouwen voor de meer persoonlijke onderwerpen die bij dit soort trainingen aan de orde komen.’

Van opleiding is Garten (1970) natuurkundige. Tijdens zijn carrière bij Philips bleek al snel dat hij graag over de grenzen van zijn vakgebied heen keek. Hij werd algemeen manager. ‘Mij werd [toenalgauw] [?] duidelijk dat goed management een kwestie is van de juiste mensen selecteren en van duidelijk communiceren.’ Hij was vaak betrokken bij buitenlandse onderhandelingen. [dadohraaktǝ] [?] hij geleidelijk steeds meer gefascineerd door de manier waarop culturele verschillen doorwerken in communicatie, en [hoejǝdahrǝtbestǝ] [?] mee om kunt gaan. Tegenwoordig werkt Garten als zelfstandig adviseur en coach, met name op het gebied van interculturele communicatie. Hij schreef het boek Werken met andere culturen. Het boeiende van dit boek [isdahtǝt] [?] duidelijk is geschreven door een man met veel praktijkervaring. Garten: ‘Ik heb jarenlang onderhandeld [zondǝhdahttik] [?] echt wist [wattǝraan] [?] de hand was. Ik heb vaak mijn neus gestoten en veel geleerd van mijn collega’s [fodahtikǝn] [?] patroon zag. Pas later ben ik me gaan verdiepen in de literatuur over het omgaan met andere culturen. Daardoor werden die patronen voor mij nog weer duidelijker.’