De donkerste plek op aarde is die tussen je oren
Het palet van de psychologie zit vol aansprekende voorbeelden die de stof verduidelijken en studenten helpen om de stof te onthouden. Bij EMDR gebruikt Jakop Rigter een voorbeeld van gezondheidspsycholoog Iris Vrieling, dat gaat over een 100-jarige man met oorlogstrauma.
Iris Vrieling wordt gevraagd om EMDR toe te passen bij een 100-jarige die woont in een verzorgingshuis. Wat blijkt, de klachten van deze man bestaan al sinds de Tweede Wereldoorlog. Vrieling schrijft: ‘Hij bleef de vijand maar zien komen, dat heuveltje over. Vooral ’s nachts. Minstens drie keer per week werd hij schreeuwend wakker. Thuis ging dat nog wel, de buren wisten ervan en zijn vrouw maakte hem altijd vlot wakker. Maar in het verzorgingshuis kreeg hij klachten van de buren. Ook verwarde hij ’s nachts de verzorgenden weleens met de vijand.’
'Hij bleef de vijand maar zien komen, dat heuveltje over.'
Vrieling rekent uit dat deze man al zeventig jaar dezelfde klachten heeft. Zij gaat aan de slag en de 100-jarige krijgt een aantal EMDR-sessies. Het resultaat is verbluffend. Minder nachtmerries, die uiteindelijk zelfs verdwenen, minder conflicten met de buren en de verzorging treft de man ’s nachts steeds vaker slapend aan. Vrieling besluit af te ronden en zoekt hiertoe de man in het tehuis op. Zij vraagt hem hoe hij die ene dag, zeventig jaar geleden, had beleefd. En wat antwoordt de 100-jarige? ‘Mevrouw, denkt u echt dat ik dat nog precies weet? Weet u wel hoelang dat geleden is?’
De titel 'De donkerste plek op aarde is die tussen je oren' is afkomstig van Jon Bluming (1933-2018) uit een documentaire over zijn leven (Het beest van Amsterdam). Jon Bluming beheerste meerdere ‘oosterse’ gevechtssporten en was op dat gebied wereldberoemd. Maar belangrijker voor dit verhaal is dat hij als vrijwilliger gevochten had in de Koreaanse oorlog, begin jaren vijftig van de vorige eeuw, en daar vreselijke dingen had meegemaakt. Hij had dus een oorlogstrauma waarvoor hij waarschijnlijk nooit behandeld was, maar waar hij, gezien zijn uitspraak, veel last van had. Zou EMDR hem geholpen kunnen hebben? Waarschijnlijk wel.
Het palet van de psychologie
Stromingen en hun toepassingen in hulpverlening en opvoeding
5e druk | 2024 | Jakop Rigter