Handboek vreemdetalendidactiek
vertrekpunten-vaardigheden-vakinhoud
1e druk | 2020 | Sebastiaan Dönszelmann, Catherine van Beuningen, Anna Kaal, Rick de Graaff (redactie)Vreemde talen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan persoonlijke en professionele ontwikkeling, en ze komen van pas bij internationale samenwerking. Wie meerdere talen beheerst, heeft ruimere communicatiemogelijkheden en is beter in staat om taal te doorzien en om zich in te leven in andere culturen. Maar hoe help je iemand om taalvaardig en taal- en intercultureel bewust te worden? Wat voor ondersteuning, oefening en kennis is daarvoor nodig? Het Handboek vreemdetalendidactiek maakt (toekomstige) taaldocenten wegwijs in de verschillende domeinen van het vreemdetalenonderwijs.
Het boek gaat in op drie domeinen die nauw met elkaar verbonden zijn: vertrekpunten, vaardigheden en vakinhoud. Deel 1 van het boek, Vertrekpunten, biedt onderbouwde inzichten die tot de vakdidactische basisuitrusting behoren van iedere vreemdetalendocent; onmisbaar bij het ontwerpen van onderwijs en direct gerelateerd aan de dagelijkse onderwijspraktijk. Het tweede deel van het boek, Vaardig, bespreekt welke kennis, vaardigheden en strategieën leerlingen nodig hebben om zich in verschillende taalsituaties te redden én hoe docenten hun leerlingen kunnen helpen die kennis, vaardigheden en strategieën te ontwikkelen. Ten slotte nodigt deel 3 van het boek, Vakinhoudelijk bewust, docenten uit om leerlingen verschillende perspectieven op taal te bieden. Het deel besteedt aandacht aan taalkundige en (inter)culturele aspecten die schuilgaan achter taal als communicatiemiddel en als denkgereedschap, en het sluit aan bij thema’s als burgerschap en persoonsvorming.
Bij het boek hoort een website met verwerkingsopdrachten, en links en tips voor verder lezen.
Aan dit handboek werkten meer dan dertig vakexperts mee. Door hun expertise samen te brengen biedt dit handboek een breed en tegelijkertijd diepgaand perspectief op vreemdetalenonderwijs.
Handboek vreemdetalendidactiek is geschreven voor (toekomstige) vreemdetalendocenten. Daarnaast is dit handboek een bron van kennis en inspiratie voor ervaren docenten die hun onderwijspraktijk willen vernieuwen.
Bekijk hier het interview met Sebastiaan Dönszelmann over het Handboek vreemdetalendidactiek:
Sebastiaan Dönszelmann, Catherine van Beuningen, Anna Kaal en Rick de Graaff zijn allen taalliefhebber en docent in hart en nieren. Ze zijn als didacticus, docent, onderzoeker, lector of hoogleraar verbonden aan de lerarenopleidingen van de Vrije Universiteit Amsterdam, Hogeschool Utrecht, Hogeschool van Amsterdam en Universiteit Utrecht.
Aan dit handboek werkten meer dan dertig vakexperts mee. Door hun expertise samen te brengen biedt dit handboek een breed en tegelijkertijd diepgaand perspectief op vreemdetalenonderwijs.
‘Heel rijk en duidelijk ingedeeld. Te gebruiken als werkboek en als naslagwerk. Ziet er prima uit, overzichtelijk, prettig geschreven, prettig niveau. State of the art handboek voor het vreemdetalenonderwijs. Meerdere auteurs met eigen expertisegebied. Zeer geschikt voor onze eerstegraads lerarenopleiding.’ – docent Hogeschool van Amsterdam, 1 september 2020
‘De indeling is logisch en keuze voor hoofdstukken interessant. Herkenbare onderwerpen (de vaardigheden) met daarnaast ook andere interessante en relevante onderwerpen als motivatie, DOVO en leermiddelen. De bijdragen zijn grotendeels evidence-informed en bieden voldoende diepgang. Wij verzorgen van jaar 1 t/m 3 vakdidactiek cursussen en in jaar 4 doen studenten een vakdidactisch onderzoek. Dit handboek is bruikbaar voor al deze cursusonderdelen. Het kan ons helpen bij de vormgeving van ons eigen onderwijs en is daarnaast ook erg geschikt als naslagwerk voor docenten en studenten. Wat leuk is aan dit handboek is dat ieder hoofdstuk geschreven is door personen die expert zijn op het gebied van hun onderwerp.’ – docent Hogeschool Rotterdam, 29 september 2020
'Een rijk gestoffeerd boek dat een heel brede waaier aan onderwerpen covert en heel degelijk theoretisch onderbouwd is: een must voor de boekenkast van de taaldocent en de studenten talen, vreemde talen én Nederlands, die hun weg in het onderwijs willen vinden. De titel van het boek: ‘Vreemdetalendidactiek’ is eigenlijk een onterechte verenging van het doelpubliek. Ook de docent Nederlands Eerste Taal vindt hier meer dan zijn gading. Alles is bovendien in een leesbare en toegankelijke taal geschreven. Word je een betere didacticus door dit boek? Niet noodzakelijk, maar het kan. Niet als je het oppervlakkig leest. Wel als je de tijd neemt om elk deel grondig door te nemen en waarom niet om samen met collega’s- taalleraren enkele hoofdstukken te bestuderen en ze als uitgangspunt te nemen om op je didactische praktijk te reflecteren. Dan kan dit boek zeer inspirerend zijn en kun je professioneel een sprong vooruit maken. De volledige recensie kun je hier lezen.' - José Vandekerckhove, Netwerk didactiek Nederlands, oktober 2020
‘Het handboek + website is een waardevolle aanvulling op andere handboeken vakdidactiek. Tevens worden er nieuwe thema's aangeboord die nog niet eerder opgenomen zijn zoals meertaligheid / internationalisering. Ook waardevol dat het een gezamenlijk product is, waardoor wellicht een iets eenzijdige kijk minder is.’ – docent Hogeschool Utrecht, 9 oktober 2020
‘Ik vind het een prettig boek omdat het de stand van zaken in het mvt-onderwijs goed samenvat. Voor mij als lerarenopleider is het erg fijn dat er naast de uitgangspunten en vaardigheden ook aandacht is voor thema's als taalbewustzijn, taalleerbewustzijn, taalwetenschappelijke perspectieven in de les, eigenlijk het hele derde deel. Daarbij is het toegankelijk geschreven.’ – Universitair docent Universiteit van Amsterdam, 12 november 2020
'In dit boek voor docenten van het vreemdetalenonderwijs op de middelbare school is elk hoofdstuk door een andere auteur geschreven. Met praktische instructies en voorbeelden worden handvatten gegeven om de leerlingen een vreemde taal en cultuur bij te brengen. Het boek behandelt drie domeinen: vertrekpunten, vaardigheden en vakinhoud. Het eerste domein bevat didactische inzichten en visie op betekenisvol talenonderwijs, het tweede geeft aan welke kennis en vaardigheden docenten hun leerlingen kunnen bieden om zich te redden in een vreemde taal; het laatste deel geeft handreikingen om met leerlingen dieper in te gaan op taalkundige en culturele perspectieven. Onderwerpen als differentiatie, dyslexie, motivatie en
literatuur komen aan bod, naast grammatica en taalvaardigheid. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een samenvatting en praktische verdiepingsopdrachten. Er is ook online studiemateriaal bij dit boek, met
verwerkingsopdrachten, tips voor verder lezen en voorbeelden van lesactiviteiten. Met voorwoord, schema's, uitgebreide literatuurlijst, register en informatie over de auteurs. Uitgebreid en waardevol boek waar veel
docenten inspiratie uit kunnen putten.' - NBD Biblion, 9 december 2020
'In dit boek, waaraan maar liefst dertig vakexperts meewerkten, staat vreemdetalendidactiek centraal. 3 V’s vormen de ruggengraat van het handboek: vertrekpunten (onderbouwde didactische inzichten), vaardig (over kennis, vaardigheden en strategieën) en vakinhoudelijk bewust (over taalbewustzijn, meertaligheid, interculturele competentie,…). Het Handboek vreemdetalendidactiek bevat veel theorie, maar die wordt op een erg inzichtelijke en vlot leesbare manier gebracht. Er hoort ook een website bij het boek, met verwerkingsopdrachten, links en tips om verder te lezen.'Tien favoriete boeken uit 2020 over taal en taalonderwijs uit: Blog over taal, onderwijs en taalonderwijs in Vlaanderen. - 31 december 2020