Handboek genderstudies in media, kunst en cultuur
2nd edition | 2015 | Rosemarie Buikema, Liedeke Plate (red)
Genderstudies heeft zich de afgelopen decennia als jonge cultuurwetenschappelijke en maatschappijkritische discipline stevig verankerd in de praktijk van onderwijs en onderzoek. In dit standaardwerk op het gebied van genderstudies komt op levendige wijze de basiskennis aan de orde die nodig is om gendersensitieve analyses van wetenschap en maatschappij te kunnen uitvoeren.
Debatten, theorieën, kernconcepten, beschouwing
Handboek genderstudies in media, kunst en cultuur zet de lezer aan om met behulp van kernconcepten en recent ontwikkelde theorieën uit het vakgebied te komen tot een kritische en dynamische benadering van maatschappelijke en wetenschappelijke ontwikkelingen. Het boek bestaat uit drie delen. Deel I behandelt de actuele debatten binnen genderstudies en levert kernconcepten en theorieën aan op het terrein van de geschiedenis van het feminisme, het hedendaags feminisme, de relatie tussen religie en emancipatie, lichaam en techniek, mannelijkheid en vrouwelijkheid, kennis en macht, zien en gezien worden, insluiting en Uitsluiting, neoliberalisme en postkolonialisme. In deel II worden de theorieën en kernconcepten toegepast vanuit de specifieke cultuurwetenschappelijke disciplines waaronder film,documentaire, fotografie, nieuwe media, het stripverhaal, theater, theologie en (kunst-)geschiedenis. Deel III bevat een synthetiserende beschouwing over wat gendersensitieve analyse kan opleveren voor wetenschap en samenleving.
Exemplarische kernfiguren
Alle hoofdstukken behandelen de genoemde thema's aan de hand van een exemplarische kernfiguur. De verhalen van deze kernfiguren illustreren de in het hoofdstuk behandelde problematiek en demonstreren dat een gendersensitieve analyse een onlosmakelijke verstrengeling van ‘wat’ en ‘hoe’ behelst. Hoe de verhalen van mythologische en actuele helden en heldinnen worden verteld en geanalyseerd vormt de rode draad van het boek. Van Maria Magdalena tot Malala Yousafzai, van Peter Pan tot Alison Bechdel.
Handboek Genderstudies in media, kunst en cultuur is hét handboek voor studenten genderstudies in de cultuur- en maatschappijwetenschappen. Het is een onmisbare gids voor docenten en studenten in het hoger onderwijs die op zoek zijn naar zowel een overzicht van de laatste ontwikkelingen als een introductie in de geschiedenis van feministische wetenschapsbeoefening. Tevens biedt het boek de geïnteresseerde leek een kleurrijk beeld van een jong en politiek geëngageerd vakgebied.
In deze geheel herziende tweede druk zijn acht nieuwe hoofdstukken toegevoegd. De bestaande hoofdstukken zijn herschreven en geactualiseerd met hedendaagse voorbeelden, debatten en theorieën. Hiermee is een thematische verbreding gerealiseerd. Zo is er meer thematische focus op mannelijkheid en zijn er bijdragen van mannelijke auteurs opgenomen. Ook wordt de rol van religie en secularisme belicht, net als de werking van sociale media, documentaire, performancekunst en graphic novels. Tevens is er aanvullende theoretische verdieping door de behandeling van affecttheorie (nadruk op beleving, ervaring en emotie), queer theory (identiteit en lichamelijkheid) en vraagstukken over realisme en realiteit in documentaire film. Tot slot is een uitgebreid glossarium toegevoegd waarin kernconcepten op toegankelijke wijze worden uitgelegd.
Rosemarie Buikema is hoogleraar Kunst, Cultuur en Diversiteit aan de Universiteit Utrecht. Zij geeft leiding aan het UU Genderstudies onderwijs- en onderzoeksprogramma en is wetenschappelijk directeur van de Nederlandse Onderzoeksschool Genderstudies (NOG).
Liedeke Plate is universitair hoofddocent genderstudies en literatuur- en cultuurwetenschappen aan de Radboud Universiteit en staflid van de Nederlandse Onderzoekschool Genderstudies (NOG).
De bijdragen aan het boek zijn geschreven door wetenschappers die onderwijs verzorgen en onderzoek doen voor de genderstudiesprogramma's aan de universiteiten van Utrecht, Nijmegen, Maastricht, Groningen, Linköping (Zweden) en Detroit (VS).